Các yếu tố để thiết kế một lớp học trực tuyến hiệu quả

Bài viết này giới thiệu các công cụ số áp dụng để triển khai lớp học số và các bài giảng trực tuyến được giới thiệu bởi Dr. Shane Dixon đến từ trường ĐH Arizona State.
Trước khi đi vào giới thiệu công nghệ hỗ trợ lớp học số, cần phân tích điều gì làm nên sự thành công của các khóa học trực tuyến. Tôi tổng hợp và phân tích một số các ý kiến về các vấn đề liên quan đến lớp học online.

Tại sao phải thiết kế các bài giảng trực tuyến?

Theo số liệu thống kê hiện tại chỉ có khoảng 10% sinh viên được tiếp cận các khóa học chất lượng từ các trường ĐH hàng đầu thế giới [1]. Do đó, các lớp học trực tuyến sẽ giải quyết được bài toán nói trên. Ngoài ra, các lớp học trực tuyến được xem như cách học mới và giảng viên là một tài sản tri thức vô giá và cần phải chia sẻ kiến thức của giáo viên một cách rộng rãi và tiếp cận được nhiều sinh viên. Nói một cách khác có thể tạo ra đòn bẩy để phát triển nền kinh tế.

Taị sao các lớp học trực tuyến thất bại?

Để xây dựng được lớp học trực tuyến cần phân tích những yếu tố dẫn đến sự thât bại của các lớp trực tuyến như là: Không có nhiều cơ hội tương tác trực tiếp, khó tạo ra động lực cho sinh viên... 

từ đó dẫn đến ti lệ hoàn thành các khóa học trực tuyến không cao. Theo số liệu thống kê số lượng sinh viên hoàn thành các khóa học trực tuyến [2] nằm trong khoảng từ 5-15% (hình 1)so với số lượng nhập học.  Như vậy, có từ 85 -95% sinh viên không thể  hoàn thành  khóa học trực tuyến vậy điều gì dẫn đến việc này ? Một khảo sát nhỏ cho thấy đa số sinh viên cho rằng giảng viên trên các khóa học trực tuyến rất chán, vậy vấn đề cốt lõi vẫn là cách tổ chức lớp học của giảng viên. 

Một vấn đề nữa đó là khi thiết kế các lớp học trực tuyến rất khó khăn trong cách áp dụng kiến thức trong môi trường thực tế. Vậy làm thế nào để thiết kế các lớp học trực tuyến tránh sự nhàm chán? Giảng viên cần tuân thủ 3 yếu tố: Nội dung phù hợp, tính tương tác, giáo viên phù hợp. 

Hình 1. Tỉ lệ hoàn thành khóa học từ các lớp học trực tuyến [2]

Giảng viên phù hợp:

Theo nghiên cứu của tiến sĩ Nalini (1993) [3] sinh viên có khả năng dự báo chính xác giáo viên dạy tốt hay không tốt trong một khoảng thời gian 6 giây. (Nguồn năng lượng và ánh mắt của giảng viên). Trong 6 giây đầu tiên người giảng viên cần tạo được niềm tin cho sinh viên và truyền nguồn năng lượng làm cho sinh viên có niềm tin vào giảng viên của mình.

Năng lượng của giảng viên trong lớp học online

 Các lớp học trực tuyến rất nhàm chán do đó cần người giảng viên phải tràn đây năng lượng. Một ví dụ đơn giản cho thấy sự khác biệt gữa giảng viên đại học và giáo viên tiểu học. Giáo viên tiểu học họ có rất nhiều kỹ thuật tương tác với học sinh như là tổ chức trò chơi, tương tác trực tiếp.. nhưng nội dung truyền đạt không nhiều. Trong khi đó. giảng viên đại học có rất nhiều nội dung muốn truyền đạt cho sinh viên, nên có ít thời gian tương tác với sinh viên. Như vậy, cần phải đưa ra quyết định tương tác hoặc truyền đạt nhiều nội dung cho sinh viên. Để giải quyết bài toán nội dung hay tương tác, giảng viên cần kết hợp giảng dạy trực tiếp và các công cụ trực tuyến. Bản thân tôi áp dụng hệ thống Moodle và phương pháp lớp học đảo ngược (kết hợp phương pháp giảng dạy trực tuyến và gặp trên lớp) để tăng tính tương tác với sinh viên.

Các công cụ trực tuyến trong lớp học online

Các công cự số tương ứng cho các hoạt động giảng dạy online bao gồm công cụ đánh giá online, hợp tác, tài liệu, tương tác, tự học thiết kế các bài kiểm tra. Hình 2 mô tả các công cụ tương ứng các hoạt động trong giảng dạy.

HÌnh 1. Các công cụ số tương ứng cho từng hoạt động

Các công cụ được tổng hợp và chia sẻ tại website của đại học ASU.

https://teachonline.asu.edu/2014/03/third-party-tools-used-in-asu-online-courses/

Theo tôi, vấn đề cốt lõi trong việc thiết kế bài giảng trực tuyến hiệu quả đó là nguồn năng lượng và các kỹ năng tương tác của giảng viên. Nếu người giảng viên tràn đầy năng lượng sẽ khuyến khích sinh viên tham gia tích cực vào lớp học của mình. Các công cụ giới thiệu chỉ hỗ trợ giảng viên trong việc thiết kế bài giảng cũng như thiết kế các nền tảng tương tác, điều quan trọng nhất vẫn là giảng viên sử dụng phương pháp gì,  giảng viên mong muốn sinh viên đạt được điều gì sau khi hoàn thành khóa học. Trong hiện trạng thực tế việc giảng dạy trực tuyến hoàn toàn tại Việt Nam chưa có tính khả thi cao nhưng việc kết hợp giữa trực tuyến và giảng dạy trực tiếp có tính khả thi cao.

[1]https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/page/0/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats

[2]http://www.katyjordan.com/MOOCproject.html

[3]https://www.drjoebio.com/uploads/1/8/1/3/1813500/30_seconds_teacher_quality.pdf